روستای ابیانه در کاشان (روستای سرخ)

ابیانه روستای زیبای تاریخی است که در استان اصفهان، شهرستان نطنز در دامنه کوه کرکس و در دهستان برزرود واقع شده است. ابیانه در 70 کیلومتری جنوب شرقی کاشان و در 40 کیلومتری شهرستان نطنز قرار دارد. ارتفاع این روستا از سطح دریا 2222 متر می‌باشد که ابیانه را به یکی از بلندترین مناطق مسکونی در ایران تبدیل کرده است. این روستا دارای بناهای تاریخی مختلف و سبک معماری بومی و بی‌نظیری است که در بین لیست مشهورترین روستاهای ایران قرار گرفته است. ابیانه با آب و هوای معتدلی که دارد، دارای موقعیت طبیعی مساعدی است. این روستا در 30 بهمن 1354 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.


معرفی روستای ابیانه

ابیانه تاریخی کهن دارد که به حدود 2000 سال قبل باز می‌گردد. مردم ابیانه به ‌سبب کوهستانی بودن منطقه و دور بودن روستا از مراکز پرجمعیت و راه‌های ارتباطی، قرن‌ها در انزوا زیسته و در نتیجه بسیاری از آداب و رسوم قومی و سنتی و از جمله زبان و لهجه قدیم خود را حفظ کرده‌اند. زبان مردم ابیانه از زبان‌های ایرانی شمال غربی که البته در طول زمان دچار تغییر و تحولات زیادی شده و اکنون فقط تعداد کمی از واژه‌های اصیل پهلوی در گویش آنان شنیده می‌شود.

پوشش سنتی، هنوز هم میان آن‌ها رواج دارد و در حفظ آن تأکید و تعصب از خود نشان می‌دهند. در مردان شلوار گشاد و درازی از پارچه سیاه (دوید یا همان دبیت ، شلوار مردان بختیاری) و در زن‌ها پیراهن بلندی از پارچه‌های گل‌دار و رنگارنگ است. زن‌های ابیانه معمولاً چارقدهای سفیدرنگی بر سر دارند. لباس عروسی دختران ابیانه اغلب لباسی است که برای مادرشان بوده و به آن‌ها ارث می‌رسد.

مردم این روستا به کشاورزی، باغداری و دامداری مشغول‌اند که با روش‌های سنتی اداره می‌شود. بیشتر زنان در امور اقتصادی با مردان همکاری دارند. آب این روستا از رودخانه‌ی برزرود و قنات‌ها گرفته می‌شود. بهارهای روستا شرایط هوایی خوبی برای کشاورزی ایجاد می‌کند. گندم، جو، سیب‌زمینی و انواع میوه به‌خصوص سیب، آلو، گلابی، زردآلو، بادام و گردو محصولات این روستا است. در سال‌های اخیر با گسترش قالی‌بافی در ابیانه نزدیک به ۳۰ کارگاه قالی‌بافی در آنجا دایر شده‌است. در گذشته گیوه بافی از جمله مشاغل پُردرآمد زن‌های ابیانه بوده که امروزه تا حدی متروک شده است.


مسجد‌ جامع ابیانه

یکی از مهم‌ترین مساجد این روستا مسجد جامع است. این مسجد در محله میان ده قرار دارد از این‌رو به این مسجد، مسجد میان ده نیز گفته می‌شود. مسجد جامع ابیانه دارای دو شبستان است که شبستان قدیمی آن به وسیله دری کوتاه به کوچه اصلی راه دارد. کف این شبستان، چوبی است. در دیوار جنوبی این شبستان، محراب چوبی قدیمی قرار دارد که جزو آثار تاریخی با ارزش روستای ابیانه‌ است. تاریخ ساخت این مسجد با توجه به کتیبه‌ بالای درب ورودی مسجد به دوره‌ی صفویه بر‌ می‌گردد. روی این محراب نقش گل و بوته کنده کاری شده و با خطوط برجسته کوفی سوره «یس» در آن حک شده ‌است. شبستان جدید این مسجد سالن بزرگی است که در محوطه میانی آن، نورگیری در سقف قرار گرفته ‌است. در این سالن ستون‌هایی با سرستون کنده کاری شده قرار دارد. سقف این سالن به صورت تخته پوش از چوب گردو است. مکان‌های تاریخی دیگری در روستا نیز وجود دارد؛ سه قلعه با نام‌های پال همونه، هرده و پاله، دو زیارتگاه و دو مسجد، مسجد برزله و مسجد حاجتگاه.


آتشکده ابیانه

قدیمی‌ترین آثار ابیانه آتشکده‌ای است که مانند بناهای تاریخی دیگر ابیانه در سراشیبی قرار گرفته است. آتشکده ابیانه را نمونه‌ای از معابد زردشتی می‌دانند که در دوران ساسانی ساخته شده‌ است.


زیارتگاه‌های ابیانه

روستای ابیانه دارای دو زیارتگاه است؛ زیارتگاه هینزا که در جنوب شرقی ابیانه در دره‌ای باریک واقع شده است. در دل صخره‌های این دره، تو رفتگی وجود دارد که ساختمان امامزاده در جلوی آن ساخته شده‌است و زیارتگاه شاهزاده یحیی و شاهزاده عیسی که در شرق ابیانه و در محله هرده قرار دارد.


امکانات رفاهی ابیانه

ابیانه دارای یک هتل به نام هتل ابیانه است. بهترین فصل برای مسافرت به ابیانه، بهار و تابستان است. البته پاییز و زمستان نیز زیبایی و مخاطبان خاص خود را دارد و می‌توان در این ایام از تورهای فصلی هتل ابیانه استفاده نمود. ایام نوروز، تاسوعا و عاشورا بازدیدکنندگان زیادی برای دیدن این روستای تاریخی به ابیانه می‌آیند. در قسمت پایین‌ده روستای ابیانه، یک اقامتگاه به نام ویونا نیز وجود دارد. همچنین در بخش میانی نزدیک آتشکده یک اقامتگاه سنتی به نام هارپاک وجود دارد.


منبع: سایت ستاره